100 lat Grzegórzek w Krakowie

Grzegórzki, dawna wieś podkrakowska, odnotowana już w 1388 roku, została przyłączona do Krakowa w 1910 roku i stała się jego XIX dzielnicą. Zasadniczo Grzegórzki znajdowały się między Wisłą, Kazimierzem, Wesołą i Dąbiem, ale ich granice w różnych okresach były płynne. Obecna Dzielnica II obejmuje Dąbie, Wesołą Wschód, osiedle Oficerskie i Grzegórzki.

Miejski rozwój Grzegórzek szedł trzema głównymi drogami. Rozpoczął się jeszcze w czasach, gdy w sensie administracyjnym stanowiły wieś. Na grzegórzeckim terenie należącym do gminy krakowskiej powstała Rzeźnia Miejska: pierwszy wielkomiejski zakład przemysłowy na Grzegórzkach. Powstanie w 1899 roku linii kolejowej Kraków-Kocmyrzów ze stacjami Grzegórzki i Dąbie zdecydowało o nowych inwestycjach przemysłowych na tym terenie. Od 1907 roku funkcjonował tu największy zakład przemysłowy ówczesnego Krakowa, fabryka Zieleniewskiego, stanowiąca później człon jednego z najpotężniejszych koncernów przemysłowych w międzywojennej Polsce. Obok przemysłu drugą drogę stanowiło wprowadzenie sieci typowo miejskich urządzeń komunalnych. Dopiero przyłączenie do Krakowa zdecydowało o podłączeniu Grzegórzek do sieci gazowej, elektrycznej, wodociągowej i kanalizacyjnej. Autobusy miejskie ruszyły przez Grzegórzki w 1928 roku, a tramwaj nowej linii 7 dotarł tam w 1949 roku. Dopiero w ślad za siecią komunalną mogła pojawić się wielopiętrowa zabudowa mieszkaniowa, jak zespół domów ufundowanych przez Gminę Miasta Krakowa między ul. Grzegórzecką a ul. Bobrowskiego.

Obchody setnej rocznicy przyłączenia Grzegórzek do Krakowa radni Dzielnicy II Grzegórzki rozpoczęli w lutym br. od rozpisania konkursu na logotyp upamiętniający to wydarzenie „Grzegórzki 100”. Założeniem konkursu było zaprojektowanie oryginalnego logotypu, kojarzącego się jednoznacznie z Grzegórzkami i ich historią, oddającego ich wyjątkowy charakter i aspiracje. Autorem logotypu, wykorzystywanego w rozmaitych materiałach promocyjnych i informacyjnych, jest mieszkaniec Grzegórzek, Tomasz Świder.

Kolejnym wydarzeniem kulturalnym towarzyszącym obchodom jest wystawa fotograficzna, obrazująca historię i teraźniejszość Dzielnicy Grzegórzki pt. „Czas utracony, czas ocalony”. Została zlokalizowana  w ciągu pieszym dolnego poziomu ronda Mogilskiego, w sąsiedztwie odrestaurowanych ruin Bastionu V „Lubicz” (fortu Mogilskiego). Można zwiedzać ją aż do 15 lipca 2010 r. Wystawa powstała z inicjatywy Rady Dzielnicy II Grzegórzki, została zrealizowana przez Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, sfinansowana ze środków Gminy Miejskiej Kraków, dofinansowana przez  Plivę Kraków Zakłady Farmaceutyczne SA oraz Centra Handlowe Globe Trade Centre.

Wystawa będzie czynna także we wrześniu. Zarząd Centrów Handlowych GTC S.A. sfinansuje koszty związane z realizacją projektu oraz nieodpłatnie udostępni teren na Placu Historycznym przy centrum handlowym od strony al. Daszyńskiego. Dzięki temu z historią Grzegórzek zapoznają się mieszkańcy i odwiedzający tę część miasta. Galeria Kazimierz, powstała na miejscu Rzeźni Krakowskiej, obchodzi jubileusz pięciolecia istnienia. Wystawa wpisze się w scenariusz wydarzeń zaplanowanych z tej okazji.

31 maja br. odbędzie się koncert jubileuszowy. Dzięki przychylności dyrekcji Opery Krakowskiej odbędzie się w jej sali widowiskowej przy ul. Lubicz 48. Koncert wypełni program artystyczny w wykonaniu chórów, solistów oraz zespołów działających w dzielnicy Grzegórzki.

źródło: Biuro Dzielnicy II Grzegórzki