Czy w Krakowie powstają mieszkania spółdzielcze?

Czy oznacza to, że spółdzielnie mieszkaniowe, które jeszcze pod koniec lat 90. ubiegłego wieku budowały w naszym mieście najwięcej nowych mieszkań, zniknęły z krakowskiego krajobrazu inwestorów?

Spółdzielnie mieszkaniowe przestały budować?
W pierwszej połowie lat 90. wysoka inflacja i niska dostępność kredytów sprawiły, że rynek mieszkaniowy nie mógł się prawidłowo rozwijać. W kolejnych latach sytuacja zaczęła się powoli poprawiać. Z danych GUS wynika, że najwięcej mieszkań oddanych przez spółdzielnie mieszkaniowe przypada w Krakowie na lata 1997-1999. W tym ostatnim, szczytowym roku wybudowały one 2 459 lokali, co stanowiło blisko 60% wszystkich nowych M oddanych do użytkowania. Później było już jednak coraz gorzej. Wprawdzie jeszcze w 2006 roku przekazały one nowym właścicielom 1 120 takich mieszkań, na tym jednak licznik się zatrzymał. Od początku 2007 roku statystyki GUS nie wykazują oddanych mieszkań spółdzielczych. Wyjątek stanowi rok 2013, kiedy wykończyły one jedynie 5 mieszkań. Może to oznaczać, że podmioty, które dominowały w czasach PRL-u i jeszcze kilka lat później nadawały ton rynkowi mieszkaniowemu, nie do końca potrafiły odnaleźć się w nowej rzeczywistości gospodarczej, i z czasem coraz bardziej ograniczały inwestycje. Ale czy na pewno jest z nimi aż tak źle?

Spółdzielnie jak deweloperzy
Od 2007 roku (w tym roku weszła w życie nowelizacja ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych) spółdzielnie mieszkaniowe mogą budować jedynie mieszkania spółdzielcze lokatorskie albo mieszkania z odrębną własnością lokalu. GUS w rubryce „Przeznaczone na sprzedaż lub wynajem” uwzględnia lokale sprzedawane przez deweloperów, ale także przez spółdzielnie na zasadach rynkowych (deweloperskich).
Na rynku można więc w dalszym ciągu znaleźć mieszkania w nowym budownictwie, oferowane przez krakowskie spółdzielnie mieszkaniowe. Są one budowane w systemie deweloperskim. Liczba spółdzielni, które aktywnie budują mieszkania w naszym mieście, zmniejszyła się jednak w ostatnich latach do zaledwie kilku podmiotów. Wśród lokalizacji, w których budują S.M. wymienić można Mydlniki, Mistrzejowice, Bieżanów i tereny na granicy Prądnika Czerwonego oraz os. Oświecenia.

Mieszkania oddane do użytkowania w Krakowie w latach 1995-2014

Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Co zmieniło się w ciągu ostatnich 20 lat?
Powyższa tabela dobrze podsumowuje zmiany, jakie zaszły na krakowskim, ale również i na ogólnopolskim rynku mieszkaniowym - w większości głównych miast Polski zachodziły bowiem podobne procesy. Na początku należy jednak zaznaczyć, że przez termin "mieszkanie" Główny Urząd Statystyczny rozumie nie tylko lokale mieszkalne, ale również domy jednorodzinne, szeregowe itp. Takie budynki wchodzą głównie w skład mieszkań indywidualnych, gdyż są to przede wszystkim obiekty mieszkalne budowane przez osoby prywatne. Na przestrzeni ostatnich kilku lat liczba oddawanych tego typu nieruchomości kształtowała się mniej więcej na poziomie jednego tysiąca rocznie. Wyraźnie widać, że w grodzie Kraka, oprócz nowych mieszkań spółdzielczych, brak jest również nowych lokali zakładowych. Jest to jeden z efektów zmiany ustroju. Nie wdając się w szczegóły, a tym bardziej w ocenę, czy to źle, czy dobrze, w jej wyniku wielkie zakłady przemysłowe w dużej mierze przeszły do historii. Wcześniej takie konglomeraty dbały o swoich pracowników, także po pracy, zapewniając im między innymi dach nad głową. Poza tym w Krakowie mało buduje się również mieszkań komunalnych.

KAN