Inteligentny dom – wygoda czy drogi gadżet?

Joanna Jałowiec: Co może zrobić za nas inteligentna instalacja?

Przemysław Grąbka: Przede wszystkim instalacja taka może zwiększyć komfort mieszkania, zwalniając nas z obowiązku pamiętania o drobnych, często rutynowych czynnościach. Wyłączenie żelazka, pozamykanie okien, wyłączenie kuchenki - to czynności, które wymuszają na nas nerwowy powrót do domu. Sterowanie ogrzewaniem - jakże często poświęcamy czas na kolejną korektę ustawień ogrzewania, lub wręcz przeciwnie - biegamy po domu kręcąc termostatami, lub otwieramy okna, bo jest za gorąco. To wszystko proste czynności, które jednak zaprzątają naszą uwagę. System Inteligentnego Domu pamięta o tym za nas. Za nas też wyłączy żelazko, kuchenkę, poinformuje przy wyjściu o otwartych oknach, a w odpowiednim terminie otworzy drzwi serwisowi sprzątającemu czy pracownikowi odczytującemu liczniki. Ponadto instalacja pozwala na wykorzystanie standardowych, dobrze nam znanych urządzeń w nowym wymiarze. Ot, choćby światło w przedpokoju - wieczorem musi być jasne, gdy idziemy do sypialni po kolacji, w nocy, gdy wstaniemy do łazienki ostre światło jest co najmniej nieprzyjemne. W instalacji inteligentnej nawet tak prosta rzecz jak żarówka może być sterowana przez system centralny.

W jaki sposób działa system od strony technicznej? Czy instalacja jest widoczna? Co dzieje się w przypadku awarii?

- Systemy automatyki można podzielić na dwie główne grupy – systemy rozproszone i centralne. Każdy z rodzajów ma własny wachlarz wad i zalet. W uproszczeniu system rozproszony nie ma jednego, centralnego komputera nadzorującego pracę. Każdy element - czy jest to włącznik światła, elektrozawór, czy oprawa żarówki - ma własne sterowanie. Wszystkie elementy połączone są w sieć po magistrali. Każdy element jest programowany niezależnie. System centralny jest wyposażony w jeden sterownik główny, lub dwa - roboczy i zabezpieczający. Ten sterownik, w swojej architekturze bardzo zbliżony do sterowników przemysłowych, wyposażony jest w dodatkowe moduły nadzoruje pracę wszystkich innych urządzeń w domu. Dzięki temu można używać standardowych, a przez to sporo tańszych urządzeń elektrycznych.

W obu przypadkach część techniczna pozostaje niewidoczna dla użytkownika. System może też być zupełnie ukryty - wykorzystując standardowe włączniki, wywołujące jednak różne akcje. Awarie tego typu systemów występują niezwykle rzadko. Jeśli już się zdarzą, zwykle dotyczą pojedynczego elementu. Większa awaria w przypadku systemu rozproszonego skończy się upośledzeniem pewnych funkcji. System centralny z kolei przestanie działać jak inteligentny, a zacznie funkcjonować jak zwyczajna instalacja elektryczna. Oba systemy poinformują o awarii właściciela. Najczęściej w formie sms-a.

Jaki system proponują Państwo klientom i ile systemów jest dostępnych w Polsce?

- Naszym klientom oferujemy systemy centralne. Dwa z nich to systemy firmowe zagranicznych producentów. Ostatni ściśle wywodzi się z przemysłowych sterowników PLC. Naszym celem jako firmy było przygotowanie w pełni funkcjonalnego systemu, w możliwie konkurencyjnej cenie. Sięgnięcie po rozwiązania przemysłowe zapewniło bezawaryjność i jakość i pozwoliło stworzyć ofertę dla ludzi spoza ścisłej śmietanki biznesowej. W Polsce dostępnych jest aktualnie kilkanaście różnych autorskich systemów, będących w większości rozwiązaniami jednej firmy. Z drugiej strony mamy mocno zakorzeniony w branży standard KNX, będący ciekawym systemem rozproszonym.

Jakie są zalety inteligentnych domów?

- Większość firm oferujących automatykę domową zapewne powie, że inteligentny dom zapewni nam wszystko. Bezpieczeństwo, wygodę, oszczędność i ekologię. Systemy te wciąż pozostają rozwiązaniem z półki wyższej. Wyposażenie domu w kompletną instalację, szczególnie przy wykorzystaniu któregoś z topowych systemów, znacząco podwyższa koszt inwestycji. Do deklaracji o korzyściach ekonomicznych warto podejść z rezerwą. Dobrze skonfigurowany system pozwala na zaoszczędzenie około 20% energii w średniej wielkości domu mieszkalnym, jeśli instalator obiecuje nam więcej - powinniśmy zwiększyć naszą czujność. Bezwzględnie głównym atrybutem za domem inteligentnym jest nasza wygoda i bezpieczeństwo. Możliwość integracji wszelkich urządzeń, oraz połączenia ich z instalacją alarmową, przeciw pożarową, czy czujnikami gazu w ogromnym stopniu poprawiają komfort i bezpieczeństwo użytkowania budynku.

Kto kupuje tego typu wyposażenie?

- Do niedawna klientela automatyki domowej była typowa dla klasy premium. Jak każda nowość, szczególnie zaawansowana technicznie, tak i systemy inteligentnych domów długi czas pozostawały bardzo kosztowne i przyciągały uwagę szczególnie zamożnych osób. Aktualnie w branży widać spadek cen. Szczególne znaczenie ma tu wprowadzanie do domów elementów automatyki funkcjonującej w przemyśle. Wpływa to bardzo korzystnie na ceny, dzięki czemu można zaobserwować rosnące zainteresowanie inteligentnymi domami wśród klasy średniej.

Czy z inteligentnych systemów korzystają raczej klienci indywidualni czy firmy?

- Zainteresowanie tematem jest i tu i tu. Klient firmowy szuka oszczędności i bezpieczeństwa. Systemy zarządzające racjonalnym wykorzystaniem energii, czy nadzorujące pracę alarmu czy współpracujące z systemem monitoringu - to zagadnienia poruszane w pierwszej kolejności. Niekiedy chodzi o prestiż rozwiązań, jednak zdecydowanie nie jest to główny nurt. Klient indywidualny, szuka przede wszystkim wygody i bezpieczeństwa. Wszystko co może ułatwić życie, jest tu mile widziane.

Czy w Krakowie jest dużo inteligentnych domów?

- W Krakowie ciągle nie ma ich wiele. Jest wiele rezydencji, które powstały w czasie, kiedy automatyka domowa w Polsce dopiero raczkowała. Domy te stawiali ludzie zamożni, jednak unikający rozgłosu. Nierzadko też do specjalistycznych prac ściągali wykonawców spoza regionu. W tamtym czasie fachowych wykonawców było niewielu. Moje doświadczenia pozwalają mi mówić o kilkudziesięciu domach tego typu. Na pewno jednak jest ich znacznie więcej.

Na jakim etapie trzeba pomyśleć o systemie i jak długo trwają przygotowania do jego zainstalowania?

- Im wcześniej tym lepiej. Ostatecznym terminem, który może przekreślić nasze plany inteligentnego domu jest montaż instalacji elektrycznej. Każdy system, niezależnie od tego na jakiego producenta się zdecydujemy, wymaga specyficznego położenia okablowania. Jeśli położymy przewody w tradycyjny sposób, nie będzie możliwa instalacja systemu. Oczywiście nie warto czekać z decyzją do przyjazdu elektryka. Im wcześniej się na to zdecydujemy, tym więcej będziemy mogli przewidzieć i więcej "wycisnąć" z późniejszego systemu.

Dziękujemy za rozmowę.