Niebawem trudniej będzie sprzedać i kupić grunt rolny

Ten kontrowersyjny akt prawny wprowadza spore ograniczenia w obrocie ziemią rolną. Na szczęście restrykcje nie będą dotyczyły gruntów o powierzchni do 0,3 ha i działek przeznaczonych na zabudowę w planie miejscowym.

Ustawa przyjęta przez Sejm trafiła już na biurko Prezydenta RP. Rząd chce, aby regulacje przewidziane w tym akcie prawnym zostały wdrożone przed 1 maja 2016 r. Na początku maja 2016 roku kończy się bowiem dwunastoletni okres przejściowy na zakup ziemi rolnej przez obcokrajowców. Teraz osoby prywatne oraz firmy spoza Polski mogą kupić ziemię po wcześniejszym uzyskaniu zgody Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przepisy przeforsowane przez rząd PiS-u, po 1 maja 2016 r. mają uchronić polską ziemię przed masowym wykupem przez cudzoziemców i dalszym wzrostem cen. Warto przypomnieć, że od I kw. 2005 roku do IV kw. 2015 roku średnia cena 1 ha gruntów rolnych w obrocie prywatnym wzrosła o 394% (dane GUS, wynik bez uwzględnienia inflacji).

Zgodnie z ogólną zasadą, ziemię rolną, która została objęta nowymi przepisami, będzie mógł nabyć tylko rolnik indywidualny. Wyjątek od wspomnianej zasady ma dotyczyć osób bliskich zbywcy, Agencji Nieruchomości Rolnych (ANR), kościołów, samorządów oraz Skarbu Państwa. W pozostałych sytuacjach zgoda na sprzedaż ziemi „nierolnikowi” będzie zależała od zgody ANR.

Opisywana ustawa przewiduje również następujące rozwiązania:

• wstrzymanie sprzedaży ziemi rolnej z zasobów ANR na kolejne pięć lat;
• przyznanie Agencji Nieruchomości Rolnych prawa do pierwokupu mniejszych gruntów rolnych (obecnie obowiązuje limit 5 ha);
• wprowadzenie surowych kar (40% ceny sprzedaży) za obciążenie hipoteką, sprzedaż lub dzierżawę gruntu nowo zakupionego z zasobów ANR (kary mają być stosowane przez 10 lat od transakcji z Agencją Nieruchomości Rolnych);
• ograniczenie maksymalnej powierzchni rodzinnych gospodarstw rolnych do 300 ha;
• wprowadzenie możliwości pierwokupu działki przez ANR jeśli grunt nie został zapisany w spadku osobie bliskiej (tzn. zstępnemu, wstępnemu, rodzeństwu, dzieciom rodzeństwa, małżonkowi, osobie przysposabiającej lub przysposobionej).

Wszystkie wymienione regulacje prawdopodobnie spowodują wzrost cen działek rolnych, które nie będą objęte zmianami prawnymi (np. gruntów przeznaczonych pod zabudowę w planie miejscowym). Pozostała część zasobu ziemi rolnej prawdopodobnie straci na wartości. Niewykluczone, że oceną kontrowersyjnych regulacji zajmie się Trybunał Konstytucyjny.

(A.P.)