Państwo może dopłacić do czynszu i rachunku za prąd

Kłopoty z opłaceniem mieszkania mają przede wszystkim osoby otrzymujące niskie wynagrodzenie oraz niektórzy emeryci i renciści. Wielu takich lokatorów w ogóle nie zdaje sobie sprawy, że państwo może im pomóc w zapłacie czynszu. Takie wsparcie jest udzielane poprzez dodatki mieszkaniowe. Zasady przyznawania wspomnianych dodatków są dość skomplikowane. Dlatego konieczne jest ich ogólne wyjaśnienie. Wiedza na temat dodatku mieszkaniowego przyda się osobom, które będą chciały wnioskować o to świadczenie.

Limit dochodów oraz powierzchnia lokum - to podstawowe kryteria

Aktualne i dokładne informacje o dodatkach mieszkaniowych znajdziemy w ustawie z 21 czerwca 2001 r. Wspomniany akt prawny określa podstawowe kryteria dla osób ubiegających się o dodatek mieszkaniowy. Taka dopłata do czynszu ma charakter socjalny. Mogą ją otrzymać tylko osoby osiągające dość niskie dochody. Aktualne limity dochodowe dla dodatku mieszkaniowego wynoszą:

• dla samotnych osób - średni dochód z trzech poprzednich miesięcy nieprzekraczający 175% najniższej emerytury (wartość limitu na dzień 1 marca 2016 roku to 1544,48 zł)
• dla rodzin - średni dochód z trzech poprzednich miesięcy nieprzekraczający 125% najniższej emerytury (wartość limitu na dzień 1 marca 2016 roku to 1103,20 zł)

Do celów związanych z dodatkami mieszkaniowymi, trzeba obliczyć miesięczny dochód bez uwzględnienia składek na ubezpieczenia społeczne/zdrowotne, kosztów uzyskania przychodu oraz zapomóg i zasiłków.

Jeżeli obliczony dochód wnioskodawcy przekracza limit o kwotę niższą od dodatku, to należne świadczenie będzie przyznane po odpowiednim zmniejszeniu. Przykładowy emeryt, który ma dochód o 50 zł wyższy od limitu i spełnia pozostałe warunki, może liczyć na dodatek mniejszy o 50 zł/m-c.

Warto wiedzieć, że dodatek mieszkaniowy przysługuje nie tylko właścicielom mieszkań i domów oraz posiadaczom spółdzielczego prawa własnościowego. Na pomoc w spłacie czynszu mogą również liczyć osoby, które:

• wynajmują albo podnajmują dom/mieszkanie
• nie posiadają prawa do zamieszkania w obecnym lokum i czekają na lokal socjalny lub zamienny

Kolejnym kryterium jest powierzchnia użytkowa mieszkania, w którym mieszka beneficjent. Ten metraż nie może przekroczyć:

• 130% powierzchni normatywnej
• 150% powierzchni normatywnej, jeżeli udział kuchni i pokoi w mieszkaniu ≤ 60%

Powierzchnia normatywna została określona w ustawie z 21 czerwca 2001 r.  Ten wskaźnik osiąga następujący poziom:

• 35 mkw. - jeden lokator
• 40 mkw. - dwóch lokatorów
• 45 mkw. - trzech lokatorów
• 55 mkw. - czterech lokatorów
• 65 mkw. - pięciu lokatorów
• 70 mkw. - sześciu lokatorów
• +5 mkw. dla każdego kolejnego lokatora (powyżej sześciu)
• +15 mkw. dla każdej osoby ze znaczną niepełnosprawnością

Warto wiedzieć, że wysokość dodatku mieszkaniowego jest obliczana w odniesieniu do powierzchni normatywnej. Dokładne zasady ustalania opisywanego dodatku, mogą być dość zawiłe. Poniższy przykład uwzględnia nieskomplikowaną sytuację lokatora.

Prosty przykład obliczania dodatku mieszkaniowego:

• Dochód samotnego wnioskodawcy: 900 zł/m-c
• Powierzchnia użytkowa mieszkania: 40 mkw.
• Suma wydatków mieszkaniowych (czynsz, rachunek za ogrzewanie i wywóz śmieci): 400 zł/m-c
• Wydatki przeliczone na powierzchnię normatywną: (35 mkw./40 mkw.) x 400 zł = 350 zł
• Wysokość dodatku mieszkaniowego (215 zł/m-c): 350 zł - 135 zł (15% dochodu lokatora)

Warto wspomnieć, że przeliczenia na powierzchnię normatywną nie wykonuje się, gdy metraż lokum jest mniejszy od ustawowego limitu. W takiej sytuacji, wydatki mieszkaniowe są tylko pomniejszane o część dochodu lokatora/gospodarstwa domowego. Odpowiedni wskaźnik to 15% (osoby samotne), 12% (rodziny liczące od dwóch do czterech osób) lub 10% (większe rodziny). Analogiczne wskaźniki wynoszą odpowiednio 20%, 15% i 12%, jeżeli dochód na osobę przekracza 150% najniższej emerytury (osoba samotna) lub 100% najniższej emerytury (rodzina).  

Oprócz dodatku mieszkaniowego można otrzymać dopłatę do prądu

Wniosek dotyczący dodatku mieszkaniowego, trzeba złożyć w urzędzie miasta lub gminy. Urzędnicy będą wymagali od wnioskodawcy m.in. zaświadczenia o powierzchni lokalu oraz deklaracji o wysokości dochodów. W przypadku wątpliwości, pracownicy urzędu gminy mogą przeprowadzić wywiad środowiskowy i odwiedzić wnioskodawcę w jego mieszkaniu.

Osoby znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej powinny również wiedzieć, że przepisy przewidują możliwość otrzymania dodatku energetycznego. Takie świadczenie jest przewidziane tylko dla lokatorów, którzy spełniają warunki do otrzymania dodatku mieszkaniowego, posiadają aktywną umowę z dostawcą energii elektrycznej i zamieszkują w miejscu jej dostarczania. Rządowa dopłata do prądu jest przyznawana przez urząd miasta lub gminy na kolejne sześć miesięcy (podobnie jak dodatek mieszkaniowy). Wysokość dodatku energetycznego zmienia się co roku. Obecnie stosuje się następujące stawki:

• 11,09 zł miesięcznie w przypadku osoby samotnej
• 15,40 zł miesięcznie dla rodziny liczącej sobie od dwóch do czterech osób
• 18,48 zł miesięcznie w przypadku rodziny składającej się przynajmniej z pięciu osób

Oszczędności wynikające z pobierania dodatku energetycznego, nie są zbyt wysokie. Warto jednak złożyć wniosek o takie świadczenie razem z dokumentami dotyczącymi dodatku mieszkaniowego.

A.P.