UOKiK wygrywa z bankami
Na rynkuUrząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wygrał pierwsze z kilku skierowanych ostatnio do sądu spraw, a dotyczących niedozwolonych klauzul stosowanych przez banki w umowach kredytów hipotecznych. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zgodził się z argumentacją UOKiK w przypadku umów podpisywanych przez kredytobiorców Getin Banku i Lukas Banku.
W umowach zawieranych przez Getin Bank za niedozwolone uznano:
- utrzymywanie podwyższonego oprocentowania kredytu mimo prawomocnego wpisu hipoteki do księgi wieczystej. Kwestionowana klauzula jest znana kredytobiorcom, którzy po tzw. okresie przejściowym – czyli przed ustanowieniem hipoteki na rzecz banku – nadal byli zobowiązani do zapłaty wyższego oprocentowania. Bank przewidywał zmniejszenie oprocentowania, ale dopiero po upływie określonego czasu, a nie w momencie ustania ryzyka związanego z brakiem zabezpieczenia.
- prawo banku do dokonania na koszt kredytobiorcy wyceny nieruchomości, w przypadku gdy zalega on z terminową spłatą dwóch rat kredytu. Wiązanie przez bank sytuacji zalegania ze spłatą kredytu z obowiązkiem dokonania wyceny nieruchomości jest bezpodstawne. Zaznaczyć należy, że wycena jest
uzasadniona w przypadku zmiany wartości nieruchomości, natomiast nie ma żadnego związku z zaleganiem przez kredytobiorcę ze spłatą rat.
W przypadku Lukas Banku nieprawidłowości związane były z:
- niewskazaniem procedur ustalania opłat związanych z dochodzeniem wierzytelności. Jeżeli konsument spóźniał się ze spłatą kredytu, bank miał możliwość pobierania opłaty za każdorazowe upomnienie telefoniczne 13 zł, korespondencję 15 zł, wyjazd interwencyjny 50 zł. Sąd potwierdził
wątpliwości UOKiK, który nie kwestionował wysokości pobieranych opłat, ale arbitralność w ich ustalaniu. Zasady i częstotliwość korzystania z tych środków powinny być jasno i precyzyjnie sformułowane, a nie ustalane dowolnie.
- brakiem możliwości zwrotu składki zapłaconej na ubezpieczenie niskiego wkładu własnego po ustaniu ryzyka. Wykupienie ubezpieczenia stanowi zabezpieczenie kredytu i chroni bank przed ryzykiem związanym z brakiem spłaty zobowiązania kwoty stanowiącej niski wkład. Ryzyko to ustaje wraz ze spłatą części kredytu stanowiącej tzw. niski wkład własny.
Po uprawomocnieniu wyroków zakwestionowane zapisy zostaną wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, co oznacza zakaz ich stosowania w obrocie konsumenckim. Firmy, które będą ten zakaz łamały, narażają się na karę, która sięgnąć może 10% ich ubiegłorocznego przychodu. Jak dotąd w rejestrze znalazło się już ponad 1500 niedozwolonych klauzul, z czego 92 dotyczą usług finansowych.
Jak poinformował UOKiK, Lukas Bank zaprzestał już stosowania zakwestionowanych klauzul, Getin Bank zadeklarował natomiast ich zmianę.
Źródło: komunikat UOKiK, 06.08.2009
- utrzymywanie podwyższonego oprocentowania kredytu mimo prawomocnego wpisu hipoteki do księgi wieczystej. Kwestionowana klauzula jest znana kredytobiorcom, którzy po tzw. okresie przejściowym – czyli przed ustanowieniem hipoteki na rzecz banku – nadal byli zobowiązani do zapłaty wyższego oprocentowania. Bank przewidywał zmniejszenie oprocentowania, ale dopiero po upływie określonego czasu, a nie w momencie ustania ryzyka związanego z brakiem zabezpieczenia.
- prawo banku do dokonania na koszt kredytobiorcy wyceny nieruchomości, w przypadku gdy zalega on z terminową spłatą dwóch rat kredytu. Wiązanie przez bank sytuacji zalegania ze spłatą kredytu z obowiązkiem dokonania wyceny nieruchomości jest bezpodstawne. Zaznaczyć należy, że wycena jest
uzasadniona w przypadku zmiany wartości nieruchomości, natomiast nie ma żadnego związku z zaleganiem przez kredytobiorcę ze spłatą rat.
W przypadku Lukas Banku nieprawidłowości związane były z:
- niewskazaniem procedur ustalania opłat związanych z dochodzeniem wierzytelności. Jeżeli konsument spóźniał się ze spłatą kredytu, bank miał możliwość pobierania opłaty za każdorazowe upomnienie telefoniczne 13 zł, korespondencję 15 zł, wyjazd interwencyjny 50 zł. Sąd potwierdził
wątpliwości UOKiK, który nie kwestionował wysokości pobieranych opłat, ale arbitralność w ich ustalaniu. Zasady i częstotliwość korzystania z tych środków powinny być jasno i precyzyjnie sformułowane, a nie ustalane dowolnie.
- brakiem możliwości zwrotu składki zapłaconej na ubezpieczenie niskiego wkładu własnego po ustaniu ryzyka. Wykupienie ubezpieczenia stanowi zabezpieczenie kredytu i chroni bank przed ryzykiem związanym z brakiem spłaty zobowiązania kwoty stanowiącej niski wkład. Ryzyko to ustaje wraz ze spłatą części kredytu stanowiącej tzw. niski wkład własny.
Po uprawomocnieniu wyroków zakwestionowane zapisy zostaną wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, co oznacza zakaz ich stosowania w obrocie konsumenckim. Firmy, które będą ten zakaz łamały, narażają się na karę, która sięgnąć może 10% ich ubiegłorocznego przychodu. Jak dotąd w rejestrze znalazło się już ponad 1500 niedozwolonych klauzul, z czego 92 dotyczą usług finansowych.
Jak poinformował UOKiK, Lukas Bank zaprzestał już stosowania zakwestionowanych klauzul, Getin Bank zadeklarował natomiast ich zmianę.
Źródło: komunikat UOKiK, 06.08.2009